Đình Cư Thạnh tọa lạc tại thôn Cư Thạnh, xã Suối Hiệp, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa.
Đình Cư Thạnh được xây dựng vào đầu thế kỷ XIX, để thờ Bản Cảnh Thành Hoàng, Phấn Nhĩ Qủy Vương, Thiên Y A Na, Tiền hiền, Sơn Lâm chúa tướng, âm hồn. Lúc mới lập, đình có mặt tiền quay về hướng Nam, được làm bằng các loại vật liệu rất đơn sơ như tranh tre, nứa lá, vách đất. Do vật liệu không bền cộng với sự khắc nghiệt của thời tiết và ảnh hưởng của chiến tranh nên từ khi xây dựng đến nay, đình Cư Thạnh qua nhiều lần tu bổ: 1971, 1993, 1996, 2002.
Hiện tại, đình Cư Thạnh còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị như bộ binh khí, bộ ngũ sự...đặc biệt là 04 sắc phong của các vua triều Nguyễn ban tặng, gồm:
+ Triều vua Thành Thái năm thứ 2 (1890) phong cho Thành Hoàng;
+ Triều vua Duy Tân năm thứ 3 (1909) phong cho Thành Hoàng;
+ Triều vua Khải Định năm thứ 9 (1924) phong cho Thành Hoàng;
+ Triều vua Khải Định năm thứ 9 (1924) phong cho Phấn Nhĩ Qủy Vương.
Chính điện đình Cư Thạnh
Đình Cư Thạnh tọa lạc trên khuôn viên có tổng diện tích 1.154,4m2, mặt tiền quay về hướng Bắc, thế đất “tựa sơn, hướng thủy” (lưng tựa núi, mặt hướng sông), lấy sông Kinh làm minh đường và núi Bùng Binh làm hậu chẩm. Điểm nhấn trong kiến trúc đình Cư Thạnh là hệ thống phù điêu, đắp nổi trên tường và hệ mái với các linh vật như dơi, nghê...hay “Lưỡng long chầu nguyệt” (đắp nổi ở bờ nóc và phù điêu trên tường trong Chính điện).
Miếu Tiền hiền trong khuôn viên đình Cư Thạnh
Từ ngoài vào trong, đình Cư Thạnh có các hạng mục công trình như sau: Nghi môn, Án phong, Tiền tế-Chính điện, miếu Bà (thờ Phấn Nhĩ Qủy Vương và Thiên Y A Na), miếu Tiền hiền, thủ kỳ Sơn Lâm, miếu Thanh minh và nhà Đông.
Hằng năm, đình Cư Thạnh tổ chức lễ hội vào mùa Xuân, diễn ra trong 2 ngày (19 và 20/02 Âm lịch). Thường lệ, tam niên đáo lệ đình tổ chức đại lễ (có hát Bội) 1 lần, kéo dài trong thời gian 4 ngày. Lễ hội đình làng thường được tổ chức vào thời điểm đầu năm hoặc sau khi thu hoạch mùa vụ, đây là khoảng thời gian bà con nông nhàn và có thể gặp gỡ nhau, vui chơi sau những ngày lao động vất vả. Vì vậy, bên cạnh việc bày tỏ ước nguyện của mình lên thần linh, lễ hội đình làng còn thể hiện tinh thần đoàn kết, cố kết cộng đồng thông qua việc cùng chung tay lo cho ngày lễ hội hay tham gia các trò chơi dân gian.
Ngày 21/02/2014, UBND tỉnh Khánh Hòa xếp hạng đình Cư Thạnh là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh tại Quyết định số 404/QĐ-CT.UBND.
Trần Thị Thanh Loan
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây: