Hotline: (0258) 3813 758

ĐÌNH VÕ KIỆN

30/09/2019 00:00        
Đọc tin

Đình Võ Kiện thuộc thôn Võ Kiện, xã Diên An, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa(xưa thuộc xã Võ Cang Tây, tổng Hạ, huyện Phước Điền, phủ Diên Khánh).

Đình tọa lạc ở đầu thôn, xưa kia đình được dựng trên khoảng đất giáp ranh giữa hai làng Võ Cang Đông (Võ Dõng) và Võ Cang Tây (Võ Kiện). Ngày nay, nền đất đình còn vết tích nền gạch cũ, ẩn dưới ruộng lúa mà tục danh gọi là đất Gò Đình. Năm 1820, đình Võ Kiện được dời về khu đất tục danh gọi là đất Đồng Móc, địa điểm đình tọa lạc hiện nay.

Đình Võ Kiện được xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ XIX, để thờ Bản Cảnh Thành Hoàng, Đại càn Quốc gia Nam Hải, Ngũ hành, Tiền hiền, Hậu hiền…

Trải qua thời gian với những thăng trầm của lịch sử, cùng sự khắc nghiệt của thời tiết đã làm cho ngôi đình xuống cấp và nhân dân đã nhiều lần được tu bổ di tích. Năm 1954,  tu bổ đình. Năm 1973, tu bổ đình xây tường gạch, xi măng, lợp lại ngói.

Di tích tọa lạc trên một khuôn viên rộng 1.371m2, các đơn nguyên kiến trúc được bố trí dàn trải theo chiều rộng gồm: Nghi môn, Án phong, sân đình, Đại đình, Nhà Đông, miếu Tiền hiền, miếu Sơn Lâm và miếu Ngũ hành. Các công trình kiến trúc đều quay hướng Đông Bắc.

Bố cục của đình Võ Kiện 

 

Đại đình được bố cục theo kiểu chữ nhị gồm 2 phần: Tiền tế và Chính điện. Tiền tế được thiết kế kiểu nhà một gian hai chái, có diện tích 34,05m2, với ba cửa vào, cánh được làm bằng gỗ. Tiền tế là nơi nhân dân tế các lễ vật lên Thần mỗi khi diễn ra lễ hội. Chính giữa bờ nóc của Tiền tế trang trí đắp nổi “Cá chép vượt vũ môn”, hai bên bờ nóc được thiết kế khá độc đáo với bốn “đầu Rồng”, hướng về hai phía; trên các bờ dải trang trí hình rồng vân mây cách điệu.

Chính điện cũng được thiết kế kiểu một gian hai chái, có diện tích 50,02m2. Chính giữa bờ nóc trang trí đắp nổi hình “Lưỡng long chầu nguyệt”, phía dưới là hình “Hổ Phù”, hai bên là hình bốn linh vật “Lân chầu”, các bờ dải trang trí hình rồng vân mây cách điệu.


Kiến trúc khung gỗ theo kiểu rường bụng lợn truyền thống

 

Tiền tế và Chính điện có tất cả có bốn bộ vì, được làm theo kiểu vì bụng lợn truyền thống, tám cột cái và hai cột quân, cùng với hệ thống hoành, rui, mè, thanh xuyên… liên kết với nhau qua các lỗ mộng, được thiết kế khoa học, tạo ra một hệ thống chịu lực vững chắc bằng khung gỗ.

Một điều đặc biệt có giá trị to lớn về mặt lịch sử, văn hóa là đình Võ Kiện còn lưu giữ được khá nhiều di vật cổ. Các di vật ở đây khá phong phú về thể loại và chất liệu như: 11 một sắc phong các thời kỳ vua triều Nguyễn, khám thờ thần, long đình, đôi lọng, lỗ bộ, chiêng, trống, thanh la…Ngoài ra, đình cũng lưu giữ di sản văn hóa phi vật thể: các nghi thức, nghi lễ cúng kính, các bài văn cúng, các bản nhạc cúng… Các sắc phong gồm:
- Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) phong cho Đại càn Quốc gia Nam Hải tứ vị tôn thần;
- Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) phong cho Cao Các;
- Sắc Tự Đức năm thứ 33 (1880) phong cho Cao Các;
- Sắc Tự Đức năm thứ 33 (1880) phong cho Đại càn Quốc gia Nam Hải tứ vị tôn thần;
- Sắc Đồng Khánh năm thứ 2 (1887) phong cho Cao Các;
- Sắc Đồng Khánh năm thứ 2 (1887) phong cho Đại càn Quốc gia Nam Hải tứ vị tôn thần;
- Sắc Duy Tân năm thứ 3 (1909) phong cho Đại càn Quốc gia Nam Hải tứ vị tôn thần;
- Sắc Duy Tân năm thứ 3 (1909) phong cho Cao Các;
- Sắc Khải Định năm thứ 9 (1924) phong cho Đại càn Quốc gia Nam Hải tứ vị tôn thần;
- Sắc Khải Định năm thứ 9 (1924) phong cho Cao Các;
- Sắc Khải Định năm thứ 9 (1924) phong cho Ngũ hành.

Chính điện đình Võ Kiện 

 

Đình làng Võ Kiện trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược cũng là nơi lưu dấu nhiều sự kiện lịch sử. Ngôi đình là nơi hội họp của nhân dân, tổ chức huấn luyện lực lượng phòng vệ, nơi diễn ra các cuộc mít tinh của mặt trận Việt Minh kêu gọi quần chúng nổi dậy giành chính quyền ở làng xã, huyện lỵ.

Hàng năm vào hai ngày mồng 9 và 10 tháng 3 Âm Lịch nhân dân tổ chức lễ hội, ngoài phần lễ còn có phần hội (hát bội) để phục vụ bà con nhân dân vui chơi, thưởng thức.

Với những giá trị tiêu biểu trên di tích đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 2862/QĐ-UBND, ngày 11/11/2009 xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.

                                                                             Nguyễn Chí Khải

Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây:

                     

Bài viết được đánh giá:
Tổng số đánh giá:
 

Tin khác

breaker
ĐÌNH XƯƠNG HUÂN
Đình Xương Huân được xây dựng trong khuôn viên khép kín, có tổng diện tích là 16.749 m2, mặt tiền quay về hướng Tây Nam. Đình gồm các hạng mục công trình như sau: Nghi môn, Võ ca, Tiền tế, Chính điện, miếu Thiên Y A Na, Hội trường, nhà bia Liệt sỹ của phường.
LĂNG ÔNG- ĐỀN BÀ CAM XUÂN
Lăng Ông - miếu Bà ra đời khoảng đầu thế kỷ XIX. Nghề nghiệp chủ yếu của dân làng là đánh bắt thuỷ hải sản nên khi xây dựng các công trình kiến trúc tôn giáo, vị thần họ tôn thờ cũng gắn liền với nghề nghiệp của họ là thần Nam Hải. Làng nào vừa làm nông nghiệp vừa làm ngư nghiệp thường có thêm một vị thần nữa, nên làng Thạch An ngoài vị thần Nam Hải còn thờ Thánh Mẫu Thiên Y A Na,
ĐÌNH DIÊN TOÀN
Đình Diên Toàn thuộc xã Diên Toàn, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa. Trước đây, đình được gọi theo tên làng là đình Phước Trạch. Sau này, xã Diên Toàn chỉ còn duy nhất đình Phước Trạch tồn tại đến ngày nay và năm 1993, đình bị xuống cấp nên nhân dân trong xã đóng góp trùng tu đình và UBND xã Diên Toàn thể theo nguyện vọng nhân dân đổi tên đình Phước Trạch thành đình Diên Toàn, với ý nghĩa đình của chung xã Diên Toàn.
ĐỀN THỜ THÁI TỬ
Đền thờ Thái Tử là một tiểu đình, mái ngói, cột sàn tứ diện thông phong đứng che một tảng đá trên một đống đá tự nhiên. Xung quanh gồm có từ khí, từ vật là một bàn cờ bằng đá có đủ bộ, con cờ cũng bằng đá, một đôi hài bằng đá và một bộ cối chày đá và nơi đây được truyền tụng là rất linh thiêng.
ĐÌNH AN ĐỊNH
Di tích tọa lạc tại thôn An Định, xã Diên Phước, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa (xưa thuộc An Định xã, tổng Thượng, huyện Phước Điền, phủ Diên Khánh).
MIẾU QUAN THÁNH HẢI NAM
Miếu Quan Thánh Hải Nam tọa lạc tại số 78 đường Trần Qúy Cáp thuộc tổ dân phố 2, thị trấn Diên Khánh, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hoà. Người Hoa có nguồn gốc ở các tỉnh Quảng Đông, Phúc Kiến, Triều Châu và Hải Nam di cư đến các tỉnh Nam Trung Bộ, Nam Bộ của Việt Nam để sinh sống và trở thành một tộc người trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam đã hơn 300 năm.
CHÙA THIÊN BỬU
Chùa tọa lạc tại thôn Điềm Tịnh, xã Ninh Phụng, Thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa. Chùa còn có một số tên gọi khác như: chùa Kỳ Lân, chùa Điềm Tịnh, chùa Thiên Bửu Thượng, Tổ đình Thiên Bửu. Sở dĩ có tên Thiên Bửu Thượng, Thiên Bửu Hạ vì chùa Thiên Bửu ở làng Điềm Tịnh được khai sơn trước nên người dân gọi là Thiên Bửu Thượng, ngôi chùa Thiên Bửu Hạ ở xã Ninh Bình.
ĐÌNH CƯ THẠNH
Đình Cư Thạnh tọa lạc tại thôn Cư Thạnh, xã Suối Hiệp, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa. Đình Cư Thạnh được xây dựng vào đầu thế kỷ XIX, để thờ Bản Cảnh Thành Hoàng, Phấn Nhĩ Qủy Vương, Thiên Y A Na, Tiền hiền, Sơn Lâm chúa tướng, âm hồn.
TRƯỜNG PHỦ DIÊN KHÁNH
Trường Phủ Diên Khánh tọa lạc tại thôn Phú Ân Nam 1, xã Diên An, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa. Trường Phủ là cơ sở giáo dục của phủ Diên Khánh, đã trải qua nhiều thế hệ thầy cô giáo và học sinh. Lúc bấy giờ có thầy giáo Hoàng Văn Hai là đảng viên đã tuyên truyền, vận động một số trợ giáo tham gia vào Mặt trận Việt Minh.