Chùa Phước Lâm thuộc thôn Phước Tuy, xã Diên Phước, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa.
Chùa Phước Lâm do cố Hòa thượng Thích Từ Thiện, thế danh Trần Khánh quê ở Bình Định sáng lập năm 1942.
Năm 1989, Hòa thượng Thích Từ Thiện được tặng Huân chương kháng chiến Hạng Nhì “Đã có công lao trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước”[1]. Khởi đầu khu vực này rất rộng lớn, rừng núi rậm rạp, cây cối tốt tươi nên có tên gọi “Phước Lâm” để nói về không gian cảnh quan và vị trí địa lý của di tích. Xưa kia, chùa có tục danh là “chùa Bảy mẫu” bởi diện tích chùa rộng lớn.
Năm 1993 chùa Phước Lâm trực thuộc tổ đình Nghĩa Phương. Trải qua thời gian tồn tại, năm 1998 chùa Phước Lâm được trùng tu và kiến trúc hiện tại do lần trùng tu này.
Chùa Phước Lâm là công trình kiến trúc được dựng lên để thờ Phật, phối thờ Quan Thánh và Thánh Mẫu Thiên Y A Na.
Chùa Phước Lâm quay hướng Nam, gồm các công trình kiến trúc sau: Tam quan, tháp Tổ, đài Quan âm, chùa. Chùa được bài trí thờ tự theo kết cấu chữ Tam (三): Bái đường, chính điện, nhà tổ.
Bái đường cao hơn sân khoảng 50cm, xây theo kiểu giật cấp; hai cột bằng xi măng hình tròn, sơn màu gỗ. Các cột để trơn không trang trí. Bái đường có hai mái, lợp ngói xi măng (mái trước và mái sau, không có mái hồi). Đỉnh mái trang trí hình ảnh “Lưỡng long tranh châu”. Đầu đao gác trống và gác chuông đắp hình rồng cuộn, đỉnh gắn hình tháp.
Chính giữa bái đường đặt ban thờ Phật Chuẩn đề; bên tả đặt ban thờ Quan Thánh Đế Quân cùng Châu Xương và Quan Bình; phía hữu đặt ban thờ Mẫu. Hai cột tròn ngăn giữa bái đường và chính điện tạo thành 3 cửa võng, được trang trí đắp hoa văn dây leo. Hai bên tả, hữu xây hai cổ lầu đặt gác trống và gác chuông.
Chính điện chùa Phước Lâm
Chính điện làm theo kiểu cổ lầu tám mái. Chính giữa chính điện là ban thờ Phật A Di Đà; hai bên có hai lối cửa thông ra phía sau là nhà tổ.
Nhà tổ: Chính giữa đặt tượng thờ Đạt Ma Sư Tổ, hai bên thờ tượng Địa Tạng Bồ tát và Quan Âm Bồ tát. Trên bệ thờ đặt cỗ tam sơn khảm xà cừ, chính giữa đặt lư hương quai rồng cùng bộ ngũ sự. Gian thờ tổ có kết cấu kiến trúc vì nóc kiểu vì kèo, các cột gỗ được đưa từ gian Phật điện xuống để tận dụng trong lần đại trùng tu chùa năm 1998. Các góc mái cổ lầu trang trí đắp nổi hình vân mây, bờ nóc đắp nổi hình “Lưỡng long chầu nguyệt”, mái cổ lầu lợp ngói xi măng.
Di tích chùa Phước Lâm có giá trị lịch sử cách mạng tiêu biểu của huyện Diên Khánh, đồng thời chùa là nơi sinh hoạt văn hóa, sinh hoạt cộng đồng của nhân dân. Hàng năm, chùa tổ chức cúng lớn vào các ngày: Lễ Phật Đản (15/4) và lễ Vu Lan (15/7) âm lịch; ngày 13 tháng 6 là ngày giỗ Tổ khai sơn chùa; ngày 25 hoặc 26 tháng Chạp (tháng 12 âm lịch) cúng Tất niên, cúng tiễn đưa các Chư tiên Hộ pháp về trời. Ngoài ra, vào các tối 14, 30 âm lịch hàng tháng tại chùa tụng Kinh Sám hối và hàng tuần, vào tối thứ năm, tối Chủ nhật, tụng kinh Pháp Hoa.
Với những giá trị lịch sử - văn hóa mang đậm dấu ấn cách mạng, năm 2012, di tích chùa Phước Lâm được UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 2893/QĐ-UBND xếp hạng là Di tích cấp tỉnh.
Nguyễn Thị Thúy Hằng
[1] Quyết định số 209KT/HĐNN ngày 15 tháng 3 năm 1989.
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây:
