Đền Hùng Vương tọa lạc tại số 173 đường Ngô Gia Tự, phường Tân Lập, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Với tấm lòng ghi nhớ tổ tiên, nhân dân Nha Trang – Khánh Hòa đã đồng tâm xây dựng Đền Hùng thể hiện tấm lòng thành kính tri ân với vị vua có công lớn khai sinh ra dân tộc Việt, đó là đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của người Việt Nam.
Năm 1971, trong khi đất nước chưa thống nhất nhưng được sự quan tâm của các cấp chính quyền và lòng quyết tâm của bà con nhân dân nên công cuộc vận động để xây dựng Đền Hùng đã được tiến hành với sự chỉ đạo và giám sát của nhiều người. Ngày 25/6/1973, Đền Hùng (Nha Trang, Khánh Hòa) được khánh thành, lễ được tổ chức rất trọng thể, trang nghiêm với lòng thành kính của đông đảo các tầng lớp nhân dân và các tổ chức chính quyền, đoàn thể.
Đền tọa lạc trên khuôn viên đất là 396,2m2, mặt tiền đền quay hướng Tây, trước mặt là đường Ngô Gia Tự.
Đền được dựng lên để thờ đức Quốc Tổ Hùng Vương, phối thờ 18 chi Hùng Vương, Địa tạng Bồ tát, Tiền hiền, Hậu Hiền.
Bốn trụ cổng tạo thành 03 lối cửa, cửa chính giữa rộng nhất, ít được mở thường chỉ mở trong những ngày tổ chức lễ lớn, hai cửa hai bên được sử dụng thường xuyên cho nhân dân và du khách ra vào dâng hương.
Qua nghi môn là tới sân đền, phía tay phải đặt một đài tưởng niệm 18 đời Vua Hùng.
Qua bậc tam cấp là lên đến Đền, phía hiên có 4 cột trụ tròn, hai cột chính giữa đắp hai con Rồng. Trên đắp hình cuốn thư, chính giữa cuốn thư đắp 4 chữ Hán “Khai quốc hùng đồ”, hai bên và đỉnh cuốn thư trang trí hình Phượng.
創 造 邦 家 聖 祖 神 宗 天 不 老
崇 修 廟 殿 忠 山 虬 海 地 鐘 靈
Sáng tạo bang gia, thánh tổ thần tông thiên bất lão
Sùng tu miếu điện, trung sơn cầu hải đại chung linh
Chính giữa chính điện đặt 01 bàn gỗ được trang trí và chạm khắc tinh xảo hình tứ linh và tứ quý. Phía dưới cùng là 01 tấm chấn; cửa gỗ ngăn cách hậu cung và chánh điện.
Chính điện đền thờ Hùng Vương
Phía sau là hậu cung, nơi thờ tự tôn nghiêm đặt ban thờ Đức Quốc Tổ. Ban thờ này được trang hoàng khá lộng lẫy và phức tạp, được thiết kế theo kiểu tam cấp, càng lên cao càng thu hẹp dần.
Ngày 06/9 âm lịch năm 2008, Ban quản lý đền đã tổ chức lễ nhập tượng. Bức tượng chân dung Đức Quốc Tổ Hùng Vương được đặt trên khám thờ cao nhất và trang trọng nhất.
Trên cùng là bức bình phong lớn, xung quanh trang trí hình ảnh chim lạc, rồng tượng trưng cho giống nòi “con rồng cháu tiên”.
Vào ngày giỗ Tổ 10/03 âm lịch, hòa trong không khí chung của dân tộc tại Đền Hùng thuộc huyện Phong Châu – Phú Thọ, nhân dân Nha Trang – Khánh Hòa và các cấp chính quyền tổ chức lễ dâng hương lên Đức Quốc Tổ; trước là với lòng thành kính tri ân, biết ơn sâu sắc, sau là cầu cho quốc thái dân an.
Hàng năm, được sự quan tâm của các cấp, các tầng lớp nhân dân, các tôn giáo trong toàn tỉnh đã thường xuyên tổ chức long trọng, trang nghiêm ngày giỗ Tổ mùng 10 tháng 3. Được sự quan tâm của các cấp chính quyền của tỉnh và thành phố, lễ dâng hương diễn ra trong không khí trang nghiêm. Từ sáng sớm sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các thủ tục, đại diện của các cấp chính quyền, các ban ngành, đoàn thể, mọi tôn giáo, đông đảo tầng lớp nhân dân và các cháu học sinh làm lễ dâng hương dâng hoa.
Ngoài lễ giỗ Tổ là nghi lễ chính, hàng năm đền Hùng còn tổ chức cúng một số ngày khác như: Sinh nhật Đức Quốc Tổ, lễ Đăng quang lên ngôi Tiên đế, giỗ Đức Quốc Mẫu…
Năm 2008, Đền Hùng được UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 645/QĐ - UBND xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Nguyễn Thị Thúy Hằng
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây:
