Đình Trường Lạc tọa lạc tại thôn Trường Lạc, xã Diên Lạc, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa.
Căn cứ trên Sắc phong sớm nhất mà đình Trường Lạc được vua Tự Đức ban tặng vào năm 1852, ta có thể đoán định niên đại khởi dựng khoảng đầu thế kỷ XIX. Trước kia, đình Trường Lạc tọa lạc tại thôn Trường Lộc thượng, thuộc tổng Vĩnh Phước, huyện Phước Điền. Năm 1875, được đổi tên là Trường Lạc; do đình nằm ở vị trí thấp, ngập nước, nên nhân dân trong thôn quyết định dời đình đến tổ 25, thôn Trường Lạc ngày nay.
Đình Trường Lạc thờ Thành Hoàng, Tiền hiền, Hậu hiền , Thiên Y A Na…
Hiện nay đình còn lưu giữ 01 chiếu chỉ của vua Minh Mạng và 12 sắc phong của các vua triều Nguyễn ban tặng. Chiếu chỉ của vua Minh Mạng chữ bị mờ không đọc được; các sắc phong gồm:
- Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) ban cho Bổn Cảnh Thành Hoàng;
- Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) ban cho Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị;
- Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) ban cho Cao Các;
- Sắc Tự Đức năm thứ 33 (1880) ban cho Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị;
- Sắc Tự Đức năm thứ 33 (1880) ban cho Bổn cảnh Thành Hoàng;
- Sắc Đồng Khánh năm thứ 2 (1887) ban cho Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị;
- Sắc Đồng Khánh năm thứ 2 (1887) ban cho các Bổn cảnh Thành Hoàng;
- Sắc Duy Tân năm thứ 3 (1909) ban cho Bổn cảnh Thành Hoàng;
- Sắc Duy Tân năm thứ 3 (1909) ban cho Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị;
- Sắc Khải Định năm thứ 9 (1924) ban cho Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị;
- Sắc Khải Định năm thứ 9 (1924) ban cho Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị;
- Sắc Khải Định năm thứ 9 (1924) ban cho Bổn cảnh Thành Hoàng.
Đình đã trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo vào những năm: Đinh Dậu (1897); năm 1907; năm Kỷ Dậu tu sửa miếu Tiền hiền; năm 1977, trùng tu miếu Thiên Y; năm 2013, xây dựng miếu Ngũ Hành và miếu Sơn Lâm.
Đình Trường Lạc quay theo hướng Nam, tọa lạc trên khuôn viên đất với tổng diện tích 5.125 m2. Mặt bằng tổng thể gồm: Nghi môn, trụ cờ, án phong, đại đình, miếu Tiền hiền, Miếu Thiên Y, miếu ông Hổ và miếu Ngũ Hành.
Đình Trường Lạc
Hệ thống kết cấu kiến trúc vẫn còn được bảo lưu, các hoa, họa tiết trang trí trên các cấu kiện kiến trúc được thể hiện tinh tế, sinh động, giàu biểu cảm và nghệ thuật.
Đình Trường Lạc tổ chức lễ hội vào ngày 19 và 20/02 (Âm lịch) hàng năm, thu hút đông đảo cộng đồng dân cư tham gia
Trong cách mạng Tháng Tám 1945, đình Trường Lạc là địa điểm tập trung của quần chúng nhân dân (nồng cốt là đội Thanh niên và Nông dân), dưới sự vận động của các cán bộ Việt Minh đã thị uy biểu dương lực lượng và đồng loạt tiến hành đi giành chính quyền.
Sau cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, đình Trường Lạc là địa điểm đặt trụ sở của đội Dân quân tự vệ, thay phiên nhau tuần tra, canh gác, bảo vệ địa phương.
Trong Mặt trận Nha Trang – Khánh Hòa kháng chiến (từ ngày 23/10/1945 đến ngày 01/02/1946), đình Trường Lạc dùng làm bệnh viện để phục vụ cho các mặt trận cứu chữa thương bệnh binh, để kịp thời đưa các chiến sĩ về lại chiến trường tiếp tục chiến đấu.
Trong thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, đình Trường Lạc còn là địa điểm hội họp bí mật, là địa chỉ thông tin liên lạc của các cán bộ cách mạng, là nơi học tập, quán triệt các chủ trương đường lối nghị quyết của Đảng cho đến ngày quê hương hoàn toàn giải phóng.
Năm 2007, Uỷ ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa xếp hạng đình Trường Lạc là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh tại quyết định số:1523/QĐ-UBND ngày 22/8/2007.
Bá Trung Toản
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây:
