Đình Phú Hữu tọa lạc tại thôn Phú Hữu, xã Ninh Ích, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa.
Theo hồi cố, làng Phú Hữu được thành lập vào khoảng đầu thế kỷ XVIII, do 3 dòng họ (Nguyễn, Trần, Võ) có công khai phá đất đai, quy tụ dân cư và lập làng. Dựa vào sắc phong, ta có thể đoán định niên đại tương đối của đình Phú Hữu là vào đầu thế kỷ XIX.
Hiện nay, đình Phú Hữu còn bảo lưu được 04 đạo sắc phong của các vua triều Tự Đức năm thứ 33 (1880), Đồng Khánh năm thứ 2 (1887), Duy Tân năm thứ 3 (1909), Khải Định năm thứ 9 (1924) ban tặng cho Bản Cảnh Thành Hoàng.
Thông qua các cụm từ “…đã được ban cấp sắc phong…”, “…đặc chuẩn cho thờ tự như cũ…” có trong đạo sắc phong sớm nhất mà đình Phú Hữu hiện còn lưu giữ ta có thể khẳng định rằng: Đình Phú Hữu có nhiều hơn 4 đạo sắc phong và đạo sắc phong sớm nhất mà đình được ban tặng không phải là sắc phong dưới triều vua Tự Đức năm thứ 33 (1880) mà còn sớm hơn nữa.
Từ khi khởi dựng tới nay, đình Phú Hữu đã trải qua những lần trùng tu, tu sửa vào các năm: 1840, 1952, 1990.
Đình Phú Hữu thờ các vị sau: Bản Cảnh Thành Hoàng, Tiền hiền, Hậu hiền, Hậu Thổ, âm hồn, cô hồn, Sơn lâm chúa tướng, Mục đồng, Mục tượng và thờ vong những bậc có công.
Đình Phú Hữu được xây dựng trong khuôn viên khép kín có tổng diện tích là 1.304m2, mặt tiền nhìn về hướng Đông Nam. Từ ngoài vào trong, đình có bố cục mặt bằng tổng thể bao gồm các đơn nguyên kiến trúc như sau: Nghi môn, án phong, trụ cờ, miếu Tiền hiền, miếu Hậu Thổ, tiền tế - chính điện, nhà đông, nhà bếp, kho.
Tiền tế đình Phú Hữu còn lại 4 cột cái, vì nóc được kết cấu theo kiểu vì kèo, các cột quân, cột hiên không còn mà được thay thế bằng trụ xi măng hình tròn/vuông ở phía trước (cột hiên) và trụ hình vuông ở phía sau để gia cường khả năng chịu lực. Chính điện còn lại 4 cột cái[1] với vì nóc được kết cấu theo kiểu vì kèo, các cột quân, cột hiên không còn mà được thay thế bằng hệ thống tường bao để tăng cường khả năng chịu lực.
Trước kia, dân làng Phú Hữu tổ chức lễ hội đình làng vào dịp “Xuân Thu nhị kỳ”. Ngày nay, do nhiều nguyên nhân lễ hội đình làng Phú Hữu chỉ còn tổ chức “Xuân Thu hợp nhất” và lấy ngày 16/2 âm lịch hàng năm là ngày cúng cầu an cho toàn thể dân làng. Lễ hội diễn ra trong 2 ngày 1 đêm.
Ngày 31/8/2011, UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 2354/QĐ-UBND xếp hạng di tích đình Phú Hữu là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Trần Thị Thanh Loan
[1] Cột gỗ vuông, chiều dài mỗi cạnh là 19cm.
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây: