Chùa Pháp Hải tọa lạc tại thôn Lạc Bình, xã Ninh Thọ, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa.
Chùa Pháp Hải do ngài Thích Quảng Đức đứng ra khai sáng vào năm 1940, ban đầu chùa tọa lạc tại thôn Ngọc Sơn (xã Ninh An). Đến năm 1946, chùa bị thực dân Pháp đốt phá. Cũng trong năm 1946, chùa phải dời về thôn Lạc Bình (xã Ninh Thọ) và được dựng lại trong khuôn viên đất của một Phật tử là ông Nguyễn Văn Chất - pháp danh Đồng Trực - phát tâm cúng hiến.
Theo lời truyền khẩu của các bậc hào lão: Năm 1947, thực dân Pháp nghi ngài Thích Quảng Đức hoạt động cách mạng, nên cho máy bay thả bom phá hủy ngôi chùa, trong hai lần bị giặc Pháp đốt phá, lần nào ngôi chùa cũng bị cháy sạch. Nhưng có một điều hết sức lạ lùng khiến mọi người đều phải kinh ngạc đó là bức chân dung Đức Quan Thế Âm được tôn trí thờ phụng trong chùa lại không bị cháy. Đến năm 1957, Thích Quảng Đức từ trong miền Nam trở ra, thấy chùa tranh quá sơ sài nên đã vận động bà con Phật tử xây dựng lại chùa Pháp Hải. Lần này chùa được dời sang phía bên kia đường, cũng nằm trong khuôn viên đất do Phật tử Đồng Trực hiến cúng. Sau khi xây dựng xong chùa Pháp Hải, Bồ tát Thích Quảng Đức giao cho người anh cả của mình là Thiền sư Thị Cảnh làm Trụ trì.
Trong năm 1963, sau khi thân thể của Bồ tát Thích Quảng Đức được hỏa táng, một số linh cốt của Ngài đã đem về thờ tại Tổ đình Sắc tứ Thiên Tứ và chùa Pháp Hải – Ninh Hòa.
Chùa Pháp Hải thờ Thích Ca Mâu Ni, A Di Đà, Quan Âm, Địa Tạng, Hộ Pháp, Tiêu Diện, Bồ tát Thích Quảng Đức…
Chùa Pháp Hải hiện còn bảo lưu được một số di vật, cổ vật: Đại hồng chung, Bảo chúng và bức ảnh Bồ tát.
Những năm xây dựng, trùng tu, tôn tạo chùa:
- Năm 1940, chùa được xây dựng tại thôn Ngọc Sơn.
- Năm 1947, chùa được dời đến thôn Lạc Bình.
- Năm 1957, chùa được dời đến vị trí hiên nay.
- Năm 1996 - nay, khởi công xây dựng Tam quan và Chính điện mới.
Từ ngoài vào trong, chùa Pháp Hải có bố cục mặt bằng tổng thể như sau: Tam quan, Đài Quan Âm, chính điện, nhà tổ, nhà tăng, nhà khách.
Mặt bằng tổng thể chùa Pháp Hải
Chùa Pháp Hải quay hướng Nam, chùa được xây dựng trong khuôn viên đất rộng với diện tích 6.092,0m2, mái lợp ngói tây, trên bờ nóc trang trí hoa văn “Lưỡng long chầu bánh xe luân hồi”. Chính điện có hệ cửa bằng gỗ, hai bên viết cặp câu đối bằng chữ Hán có chữ đầu ghép thành tên chùa:
Phiên âm
Pháp lực bất tư nghị hộ quãng vận từ tâm khai giác ngộ,
Hải hà đông cực bạt nguyện thi bảo phiệt độ mê tân.
Dịch nghĩa
Pháp lực khó nghĩa bàn quãng vận từ tâm khai đường giác,
Hải hà đông cực bạt nguyện đêm bè báu độ bến mê.
Hàng năm, chùa Pháp Hải được tổ chức lễ Phật Đản và lễ Vu lan vào ngày Rằm tháng Giêng và tháng Bảy âm lịch. Ngoài ra, Chùa Pháp Hải còn cúng lễ các ngày vía Quan âm (19/2 và 19/6 âm lịch), kỵ tổ khai sơn (17/12 âm lịch), vía Phật thành đạo (8/12 âm lịch), ngày giỗ Bồ tát Thích Quảng Đức vị pháp thiêu thân (19/4 âm lịch).
Chùa Pháp Hải là nơi thờ linh cốt của ngài Thích Quảng Đức. Sự hy sinh cao cả của Bồ tát Thích Quảng Đức đã tác động mạnh mẽ đến mọi tầng lớp nhân dân, Phật tử, Tăng ni… gây ảnh hưởng to lớn góp phần đưa Phật giáo Việt Nam đi đến đấu tranh thắng lợi trước sự đàn áp của chế độ Ngô Đình Diệm.
Với tất cả ý nghĩa trên, năm 2009, chùa Pháp Hải được UBND tỉnh Khánh Hòa xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Bá Trung Toản
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây: