Đình Mỹ Trạch tọa lạc tại tổ dân phố Mỹ Trạch, phường Ninh Hà, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa.
Đình Mỹ Trạch được xây dựng vào khoảng thế kỷ XVIII. Năm 1810, làng Mỹ Trạch có tên gọi là An Phú xã (xứ Gò Duối, Gò Găng, Bồ Đề, Gò Phước), sau đổi thành An Thạnh Đông xã (xứ Đồng Núi), thuộc tổng Hạ, huyện Tân Định, phủ Bình Hòa, tỉnh Khánh Hòa[1].
Lúc mới xây dựng, đình được lợp ngói âm dương, tường làm bằng vách đất. Xưa kia, chùa Thiên Tứ ở Gò Chùa (cách vị trí ngày nay khoảng 1km về hướng Nam), để thuận lợi cho việc quản lý cũng như hợp với phong thủy, chùa di dời về gần đình Mỹ Trạch.
Đình Mỹ Trạch được dựng lên để thờ Thành Hoàng làng, Tiền hiền, Hậu hiền, Hậu Thổ, Hỏa Tinh thần nữ, Ngũ Phương thần kỳ, Sơn Lâm.
Đình Mỹ Trạch đã trải qua những lần tu bổ, tôn tạo vào các năm: 1776, 1896, 1938, 1953, 1983, 1993, 1995.
Đình Mỹ Trạch tọa lạc trong khuôn viên có tổng diện tích 1.080m2, mặt tiền quay về hướng Đông Nam. Từ ngoài vào trong, đình Mỹ Trạch có bố cục mặt bằng tổng thể như sau: Nghi môn, án phong, miếu Hỏa Tinh thần nữ, miếu Hậu Thổ thánh nương, miếu Tiền hiền - Hậu hiền, miếu Ngũ Phương thần kỳ, chính điện, nhà bếp.
Điểm nhấn trong kiến trúc đình Mỹ Trạch nằm ở hệ thống các cấu kiện gỗ ở chính điện, miếu Tiền hiền và miếu Ngũ Phương thần kỳ với những nét chạm trổ, điển tích trên tường và hệ mái.
Chính điện đình Mỹ Trạch
Hàng năm, đình Mỹ Trạch tổ chức lễ hội vào ngày 18/3 đến ngày 19/3 âm lịch. Trước đây, đình có 03 sắc phong gửi ở chùa Thiên Tứ (thôn Mỹ Trạch), mỗi khi lễ hội thì tổ chức rước sắc và hồi sắc. Năm 1998, các sắc phong đã bị mất nên làng không còn tổ chức rước sắc.
Ghi nhận những giá trị lịch sử - văn hóa của đình Mỹ Trạch, ngày 13/4/2010 UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 965/QĐ-UBND xếp hạng là Di tích cấp tỉnh.
Trần Thị Thanh Loan
[1] Nguyễn Đình Đầu (1997), Nghiên cứu địa bạ triều Nguyễn Khánh Hòa, Nxb.Thành phố Hồ Chí Minh, Tp. Hồ Chí Minh, tr.158-159.
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây: