Chùa Đào Viên thuộc tổ dân phố 7 Lư Cấm, phường Ngọc Hiệp, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Năm 1919, Đại sư Thích Hoằng Tín lập am tranh nhỏ ở gò đất hoang của làng. Hiện nay, chùa Đào Viên do Đại đức Thích Như Đông trụ trì.
Ban đầu chùa thờ Quan Thánh Đế Quân. Năm 1930, Chùa Ông phối thờ Thiên Y A Na Thánh Mẫu và chư vị Thánh Tổ. Ngoài ra, chùa thờ “Tam giáo đồng nguyên” gồm: Phật giáo, Nho Giáo và Lão giáo, theo tư tưởng và triết học Phương Đông xưa kia.
Chùa Đào Viên đã được tu bổ vào các năm:
- Năm 1964, Chùa Đào Viên được tu bổ, xây dựng và lợp ngói móc.
- Năm 1974, chùa được xây dựng ngôi Tam Bảo.
- Năm 1978 đến 1980, chùa được xây nhà đông, nhà tây, nhà khách…
- Năm 1990, làm sân, đặt tượng Quan Âm.
- Năm 2003, tu bổ nhà đông.
- Năm 2009 đến nay, tu bổ tây, đúc đại hồng chung và mở rộng đất chùa về phía Đông Bắc hơn 200m2 để làm nhà bếp và công trình phụ.
Chùa Đào Viên quay hướng Đông Nam, có diện tích 1.576,2 m2 (hiện nay chùa mở rộng thêm 200m2 ).
Chùa có các hạng mục công trình: Tam quan, đài Quan Âm, chánh điện, nhà tây, nhà đông, miếu Thiên Y A Na, miếu Ngũ hành, miếu Ông Hổ, gác chuông, bảo tháp ( Tổ khai sơn), nhà tăng, nhà bếp và nhà kho
Chùa Đào Viên còn lưu giữ được một số di vật, có giá trị như: tượng, chuông, hoành phi, câu đối, tích trượng…
Hàng năm, chùa Đào Viên tổ chức lễ vía Ngài Quan Thánh (13/01 âm lịch) và hai ngày Thánh đản (24/6 âm lịch), hiển Thánh (9/9 âm lịch). Bên cạnh đó, chùa còn tổ chức cúng lễ các ngày (âm lịch):
- Ngày 3/3, vía Mẫu Thiên Y A Na
- Ngày 23/3, vía Mẫu Thiên Y A Na
- Ngày 23/10, giỗ Tổ khai sơn
- Ngày 17/12, ngày truyền thống chư Tổ
- Ngày 29/12, lễ tạ ơn Thánh Tổ
Ngoài ra, chùa Đào Viên tổ chức các ngày lễ hội của Phật giáo, với hai lễ lớn là lễ Phật Đản (15/4 âm lịch) và lễ Vu Lan (15/7 âm lịch).
Trải qua gần một thế kỷ, di tích Chùa Đào Viên là nơi ghi dấu, bảo tồn truyền thống yêu nước và lịch sử đấu tranh cách mạng của cán bộ và nhân dân Ngọc Hiệp – Nha Trang trong cuộc cách mạng đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Cùng với việc thực hành Phật pháp, thầy Thích Trí Thanh, trụ trì chùa Đào Viên còn sử dụng chùa làm cơ sở nuôi dấu cán bộ cách mạng, góp phần nhỏ bé vào sự nghiệp đấu tranh chống ngoại xâm thống nhất đất nước của dân tộc. Cùng với những đóng góp khác, ghi nhận những công đức của thầy Thích Trí Thanh, năm 2013 Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã truy tặng Bằng khen ông Lê Ngọc Khánh (thế danh của thầy Thích Trí Thanh) “Đã có thành tích tham gia trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước”.[1]
Ngày 11/11/2009, UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 2866/QĐ-UBND xếp hạng chùa Đào Viên là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
NGUYỄN THỊ HỒNG TÂM
[1] Bằng khen số 1036/QĐ-CTUBND ngày 25/4/2013, hiện lưu giữ tại chùa Đào Viên.
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây: