Đình Tuân Thừa tọa lạc tại thôn Tuân Thừa, xã Ninh Bình, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa. Căn cứ trên sắc phong còn lưu giữ của đình, sắc sớm nhất được ban tặng vào năm 1890 có thể đoán định đình được xây dựng khoảng giữa thế kỷ XIX.
Đình Tuân Thừa thờ Thành Hoàng làng và phối thờ Đại càn Quốc gia Nam Hải, Ngũ hành Thần nữ, Tiền hiền, Hậu hiền, Tiên sư, Thổ công…
Từ khi khởi dựng tới nay, đình Tuân Thừa đã trải qua những lần trùng tu, tôn tạo như sau: Năm 1957 đại trùng tu, năm 1989 thay mái ngói, năm 2006 xây dựng nghi môn.
Bố cục mặt bằng tổng thể của đình như sau: Nghi môn, án phong, miếu Mục đồng, Mục tượng, miếu Ngũ hành Thần nữ, đại đình, nhà đông, nhà tây, miếu Âm hồn, nhà trù.
Mặt bằng tổng thể của đình Tuân Thừa
Đại đình gồm tiền tế và chính điện, trên ngưỡng cửa chính trang trí hoa văn cuốn thư được viết bằng chữ Hán Nôm: (亭 承 遵 - Tuân Thừa đình); trên các cột viết câu đối bằng chữ Hán Nôm, trong đó có cặp câu đối có hai chữ đầu được ghép từ tên đình:
Phiên âm:
Tuân thủ cựu quy mô thôn ấp khang ninh chương thịnh đức,
Thừa năng tăng thể thức binh dân hưng phát biểu vinh quang.
Dịch nghĩa:
Tuân thủ quy mô xưa, thôn ấp khang ninh ngời thịnh đức,
Noi theo thể thức mới, binh dân hưng phát tỏ vinh quang.
Chính điện có năm ban thờ: chính giữa là ban thờ Thần, hai bên là ban thờ Tả ban và Hữu ban, sát vách tường hồi phía bên trái chính điện là ban thờ Tiên Sư - Thổ Công và đối diện ở vách tường hồi phía bên phải là ban thờ Tiền hiền - Hậu hiền. Trên các bệ ban thờ vẽ hoa văn trang trí phong cảnh nông thôn thanh bình và hình chim phượng, hoa sen; trên các cột vẽ trang trí hoa văn hình rồng.
Hàng năm đình tổ chức lễ hội vào ngày 01 và 02 tháng 3 (Âm lịch). Trong lễ hội có lễ rước sắc từ chùa Khánh Long về đình và lễ hồi sắc.
Hiện tại, đình còn lưu giữ được 06 sắc phong của các đời vua triều Nguyễn ban tặng, gồm:
- Sắc phong Thành Thái năm thứ 02 (1890) phong cho Bổn cảnh Thành Hoàng.
- Sắc phong Thành Thái năm thứ 02 (1890) phong cho Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị Thánh nương.
- Sắc phong Duy Tân năm thứ 03 (1909) phong cho Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị Thánh nương.
- Sắc phong Duy Tân năm thứ 03 (1909) phong cho Bổn cảnh Thành Hoàng.
- Sắc phong Khải Định năm thứ 09 (1924) phong cho Bổn cảnh Thành Hoàng.
- Sắc phong Khải Định năm thứ 09 (1924) phong cho Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị Thánh nương.
Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đình Tuân Thừa là nơi diễn ra một số sự kiện lịch sử cách mạng ở địa phương như đình là nơi luyện tập quân sự của Trung đội Tự vệ địa phương. Ngoài ra, ở đây còn có một kho lúa để nuôi cán bộ và chiến sĩ cách mạng ở địa phương.
Ghi nhận những giá trị lịch sử - văn hóa và kiến trúc của đình Tuân Thừa, UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 2994/QĐ-UBND, ngày 20/11/2009, xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Bá Trung Toản