Đình Phước Tuy tọa lạc tại thôn Phước Tuy 2, xã Diên Phước, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa.
Theo lời truyền khẩu của các hào lão, trước kia đình xây dựng tại khu đất cây Da (cách địa điểm hiện nay khoảng 200m về hướng Tây Nam), lúc bấy giờ đình được làm bằng gỗ, vách tường gạch, vôi vữa, mái lợp ngói âm dương. Đình được khởi dựng từ đời nào thì không rõ và cũng không có có tư liệu nào để lại. Căn cứ vào sắc phong sớm nhất hiện nay còn lưu giữ tại đình vào đời vua Tự Đắc thứ 5 (1852), như vậy có thể thấy rằng đình đã có trước năm 1852.
Trải qua thời gian, đình tu bổ vào những năm như sau:
- Năm 1969, đình hư hỏng nặng, nhân dân xây dựng lại toàn bộ ngôi đình;
- Năm 1983, nhân dân đóng góp công của tu bổ lại;
- Năm 1984, xây dựng miếu Bà Thiên Y A Na và án phong;
- Năm 1989, xây dựng nhà đông;
- Năm 2002, xây dựng nghi môn.
Đình Phước Tuy hiện còn lưu giữ được 10 sắc phong do các vua triều Nguyễn ban tặng:
- Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) ban cho Thiên Y A Na;
- Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) ban cho Cao Các;
- Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) ban cho Đại Càn Quốc gia Nam Hải tứ vị;
- Sắc Tự Đức năm thứ 33 (1852) ban cho Đại Càn Quốc gia Nam Hải tứ vị và Thiên Y A Na;
- Sắc Tự Đức năm thứ 33 (1852) ban cho Cao Các.
- Sắc Đồng Khánh năm thứ 2 (1887) ban cho Đại Càn Quốc gia Nam Hải và Thiên Y A Na;
- Sắc Đồng Khánh năm thứ 2 (1887) ban cho Cao Các;
- Sắc Duy Tân năm thứ 3 (1909) ban cho Đại Càn Quốc gia Nam Hải tứ vị và Thiên Y A Na;
- Sắc Duy Tân năm thứ 3 (1909) ban cho Cao Các;
- Sắc Khải Định năm thứ 9 (1924) ban cho Đại Càn Quốc gia Nam Hải và Thiên Y A Na.
Đình Phước Tuy là nơi thờ Cao Các (Thành Hoàng làng), Thiên Y Thánh Mẫu, Đại Càn Quốc gia Nam Hải tứ vị, Tiền hiền, Hậu hiền, Sơn lâm …
Từ ngoài nhìn vào di tích có các hạng mục công trình sau: Nghi môn, án phong, đại đình, Miếu Bà Thiên Y A Na, miếu Sơn Lâm, nhà đông.
Đình Phước Tuy tọa lạc tại khu đất với tổng diện 2.844m2, bên cạnh cánh đồng lúa của thôn Phước Tuy II. Đình quay về hướng Tây Nam, lấy núi Hòn Bà làm tiền án, dãy núi Hòn Ngang làm hậu chẩm.
Tiền tế xây dựng trước chính điện, theo kiểu tường hồi bít đốc. Chính điện xây dựng kiểu cổ lầu, bờ nóc cổ lầu được trang trí “Lưỡng long tranh châu”, bờ dải trang trí vân mây cách điệu, bốn mặt trang trí các tranh vẽ hình tứ linh.
Chính điện đình Phước Tuy
Đình Phước Tuy tổ chức cúng Xuân vào ngày 19 và 20 tháng 3 (Âm lịch) hàng năm.
Trong kháng chiến chống Pháp và Mỹ xâm lược, đình là nơi hoạt động của chiến sĩ cách mạng ở địa phương; năm 1946, đình là nơi đặt hòm phiếu để nhân dân địa phương đến bỏ phiếu bầu cử Quốc hội đầu tiên.
Năm 2010, đình Phước Tuy được UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 3421/QĐ-UBND xếp hạng là Di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh.
Bá Trung Toản
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây:
