Trước đây đình có tên là Xuân Phú, được đặt theo tên làng, sau này làng được tách thành hai thôn Xuân Phú 1 và Xuân Phú 2 nên tên đình gắn với tên thôn hiện nay. Đình được xây dựng ở đồng Cây Gạo, phía Đông Bắc của thôn Xuân Phú 2, xã Suối Tiên, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa.
Đình Xuân Phú 2 được xây dựng khoảng cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Theo sắc phong lưu giữ tại đình, dưới đời vua Khải Định 9 (1924) đình Xuân Phú thuộc xã Xuân Phú, huyện Vĩnh Xương, tỉnh Khánh Hoà. Ban đầu, đình được xây dựng ở đồng Cam, chếch về phía Đông Nam của đình bây giờ. Đến năm 1941, đình được dời về địa điểm hiện nay.
Từ ngoài nhìn vào di tích có các hạng mục công trình sau: Án phong, sân đình, đại đình, miếu Tiền hiền và miếu Bà, nhà đông, miếu ông Hổ, giếng.
Đình Xuân Phú 2 thờ Thành Hoàng, Tiền hiền, Hậu hiền, Thiên Y A Na Thánh Mẫu, ông Hổ. Hàng năm, Ban quản lý lấy nguồn hoa lợi từ tám sào đất ruộng cạnh đình dùng vào việc cúng kính và hương khói. Đây là ruộng cấp cho đình và cho bà con trong thôn trồng cấy đến vụ thu hoạch đóng hoa lợi cho đình.
Ngày nay, đình Xuân Phú 2 vẫn còn được gìn giữ, bảo tồn kiến trúc truyền thống với những hoa văn, họa tiết trang trí trên đầu dư, hệ mái, cổ lầu và các câu đối, lư hương, chân đèn, mõ, chiêng, trống, hộp gỗ đựng sắc phong, cùng 02 sắc phong do vua Khải Định phong cho Bản cảnh Thành Hoàng và Thiên Y A Na Diễn ngọc phi năm 1924.
Theo truyền thống hàng năm, lễ hội đình Xuân Phú 2 diễn ra trong hai ngày từ ngày 18/2 đến 19/2 âm lịch. Đây là lễ cúng Xuân cầu an.
Ghi nhận những giá trị lịch sử - văn hóa của đình Xuân Phú 2, UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành quyết định số 2644/QĐ-UBND ngày 14/10/2010 xếp hạng Di tích cấp tỉnh.
Nguyễn Thị Hồng Tâm
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây:
