Đình Hải Triều thuộc thôn Hải Triều, xã Vạn Long, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa, nằm cách thành phố Nha Trang khoảng 73km về phía Bắc (xưa kia là Hải An thôn, thuộc tổng Hạ, huyện Quảng Phước, phủ Bình Hòa).
Di tích được khởi dựng khoảng đầu thế kỷ XIX, ban đầu được làm đơn giản bằng tre, nứa, mái lá, để thờ phụng Bản cảnh Thành hoàng và các vị thần khác với mong muốn phù hộ cho cuộc sống dân làng bình an, no ấm. Về sau cuộc sống dần ổn định, nhu cầu tín ngưỡng phát triển nhân dân góp công, góp của tu bổ Đình có quy mô như ngày nay.
Đình Hải Triều từ khi xây đã trải qua những lần tu bổ:
- Năm 1957, tu bổ tiền tế, chính điện;
- Năm 1972, tu bổ nhà tây;
- Năm 1998, tu bổ nhà đông;
- Năm 2002, tu bổ nghi môn, án phong;
- Năm 2005, tu bổ nhà tiền hiền.
Di tích có nhiều giá trị tiêu biểu về kiến trúc nghệ thuật.
Mặt bằng tổng thể đình Hải Triều
Đình Hải Triều tọa lạc trên một khu đất bằng phẳng có địa thế đẹp, không gian thoáng mát ở giữa thôn, với diện tích 737m2, mặt đình quay hướng Nam. Từ ngoài vào trong, đình có bố cục mặt bằng tổng thể như sau: Nghi môn, võ Ca, án phong, tiền tế, chính điện, nhà đông, nhà tây, nhà tiền hiền, miếu Ngũ hành.
Ban thờ thần Thành Hoàng
Di tích đình Hải Triều không chỉ mang nét đẹp thẩm mỹ mà còn ẩn chứa nhiều giá trị lịch sử - văn hóa, những di sản vật thể và phi vật thể được lưu giữ trong Đình như: câu đối Hán Nôm, khám thờ thần, long đình, đôi lọng, chiêng, trống; đặc biệt là bốn sắc phong các vị Vua triều Nguyễn phong tặng gồm:
- Sắc Tự Đức năm thứ 5 (1852) phong cho Bản cảnh Thành hoàng;
- Sắc Tự Đức năm thứ 33 (1880) phong cho Bản cảnh Thành hoàng;
- Sắc Đồng Khánh năm thứ 02 (1887) phong cho Bản cảnh Thành hoàng;
- Sắc Duy Tân năm thứ 03 (1909) phong cho Bản cảnh Thành hoàng.
Hàng năm, lễ hội truyền thống được tổ chức vào ngày tốt tháng Hai âm lịch; trong đó, hội tụ nhiều giá trị văn hóa phi vật thể, các nghi thức cúng lễ, văn tế, nhạc tế, trang phục tế, lễ vật tế, hát bội ...
Đình Hải Triều được khởi dựng do nhu cầu của cộng đồng cư dân khi đến vùng đất mới khai hoang, lập ấp. Đây là một đặc trưng truyền thống về lễ nghi, tín ngưỡng trong đời sống tinh thần của người dân Khánh Hòa nói chung và người dân Vạn Ninh nói riêng. Di tích tồn tại cùng với lịch sử hình thành và phát triển của vùng đất. Ngôi đình là một minh chứng lịch sử ghi dấu một thời khai phá đất đai của các bậc tiền nhân, trong đó hội tụ hầu như đầy đủ những giá trị mà cha, ông ta đã sáng tạo ra và lưu truyền lại. Điểm nổi bật nhất của ngôi đình là hệ thống kết cấu chịu lực bằng khung gỗ với những hoa văn trang trí tinh xảo, mang đậm phong cách truyền thống của địa phương vẫn còn được bảo lưu tại đây. Với những giá trị tiêu biểu trên, di tích đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 3004/QĐ-UBND, ngày 20/11/2009 xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Nguyễn Chí Khải
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây:
