Đình tọa lạc tại tổ dân phố Khánh Cam 1, phường Ba Ngòi, thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa.
Đời vua Thành Thái thứ nhất (1889), nhân dân nơi đây tạo lập ngôi đình Khánh Cam, ban đầu bằng tranh tre, nứa lá đơn sơ. Đến đời vua Duy Tân thứ 5 (1911) nhân dân đóng góp tiền của công sức xây dựng lại ngôi đình khang trang, tường gạch, kết cấu khung chịu lực bằng gỗ, mái lợp ngói âm dương.
Hiện nay, di tích được bảo quản tốt, còn giữ được kết cấu kiến trúc ban đầu. Trải qua thời gian, đình được tu sửa nhỏ nhiều lần vào các năm: năm 1911, năm 1947, năm 1952, năm 1968, năm 1989, năm 2000 và lần trùng tu gần nhất là năm 2012 sửa lại cổ lầu, hệ mái, sơn lại đình.
Đình là nơi thờ Thành Hoàng, Thiên Y A Na, các vị Tiền hiền, Hậu hiền (những người có công khai khẩn đất đai, quy dân lập ấp, tạo dựng xóm làng…).
Hiện nay, đình còn lưu giữ 04 sắc phong do vua Duy Tân và vua Khải Định ban tặng:
1- Sắc Duy Tân năm thứ 5 (1911) phong cho Thành Hoàng;
2- Sắc Duy Tân năm thứ 5 (1911) phong cho Thiên Y A Na;
3- Sắc Khải Định năm thứ 9 (1924) phong cho Thành Hoàng;
4- Sắc Khải Định năm thứ 9 (1924) phong cho Thiên Y A Na.
Đình quay hướng Nam, trước mặt là công viên nhỏ, ba mặt còn lại giáp khu dân cư. Đình có không gian cảnh quan thoáng mát, trong khuôn viên có hai cây thị cổ thụ và cây sung, cây bồ đề…
Từ ngoài nhìn vào di tích có các hạng mục công trình: Nghi môn (cổng), sân, án phong, đại đình (Võ ca, tiền tế, chính điện), miếu Thiên Y A Na, miếu Tiền hiền, miếu cô hồn, nhà kho và bếp. Có thể thấy đây là một trong những ngôi đình có quy mô lớn nhất ở vùng đất Cam Ranh.
Đình Khánh Cam có kết cấu kiến trúc mang đậm nét kiến trúc truyền thống vùng đất Khánh Hòa; hoa văn trang trí chủ yếu bằng các họa tiết vẽ, đắp nổi các linh vật như: tứ linh, tứ quý, cảnh quan thiên nhiên sông nước, núi non sơn thủy hữu tình…
Trước năm 1945, lễ hội được tổ chức hai lần trong năm theo “Xuân Thu nhị kỳ”. Hiện nay, lễ hội tổ chức vào tiết Thanh Minh tháng ba (tùy năm mà chọn ngày trong tháng tổ chức lễ hội); theo lệ cứ ba năm trong lễ hội có tổ chức hát bội một lần (tam niên đáo lệ).
Ghi nhận những giá trị về lịch sử - văn hóa, ngày 06/11/2006 UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 1882/QĐ-UBND xếp hạng đình Khánh Cam là Di tích cấp tỉnh.
Hoàng Quý
Quét mã QR để xem vị trí di tích tại đây:
