Sáng ngày 15/8 (nhằm ngày 12 tháng 7 Âm lịch), lễ thay y định kỳ tại di tích Tháp Bà Ponagar Nha Trang đã diễn ra trong không khí linh thiêng, trang trọng. Đây là nghi lễ được tổ chức định kỳ 03 lần trong năm vào tháng Giêng, tháng Ba và tháng Bảy Âm lịch. Đây là một trong những nghi thức quan trọng, thể hiện sự tôn kính của người dân đối với Thánh Mẫu Thiên Y A Na.
Xếp khăn lau tượng Mẫu
Quá trình chuẩn bị cho nghi lễ đã được triển khai trước đó vài ngày, công tác sắp xếp các hiện vật như y phục và mão (mũ) – là những hiện vật người dân dâng cúng lên Thánh Mẫu. Y (áo) và mão (mũ) dâng cúng đều được may thủ công cầu kỳ, đính đá hình rồng nổi phía trước ngực. Việc chuẩn bị nấu nước tắm Mẫu cũng được chuẩn bị và thực hành hết sức chu đáo, trang nghiêm. Nước tắm được đun sôi, nấu cùng với rượu gạo, hoa điệp và cúc vàng được chuẩn bị và rửa sạch, khi đủ độ chín và hương thơm thì tiến hành lọc qua 2 lớp vải để có được nước sạch và thơm nhất. Việc nấu nước tắm diễn ra từ 6h sáng đến khoảng 8h30 thì kết thúc. Ngoài ra hương hoa, trầu cau, nước, trầm, trà, rượu, bánh chay,… là những vật phẩm không thể thiếu để dâng cúng lên Thánh Mẫu và các vị thần linh sau lễ Thay y.
Cắm hoa dâng Mẫu
Nấu nước thơm để tắm Mẫu
Theo trình tự, sau bước dâng hương để xin phép tiến hành lễ thay y của đại diện Ban nghi lễ và Ban Quản lý di tích Tháp Bà, các lễ vật trên ban thờ được dọn ra phía ngoài; các thùng nước thơm, khăn gấp, áo mão, trang sức của Mẫu và Cô, Cậu sẽ được mang vào tháp trước. Sau đó Ban nghi lễ thực hiện việc thay y, ban đầu là xin phép cởi xiêm y, trang sức của Mẫu xuống và tiến hành tắm tượng. Việc tắm tượng được tiến hành chu đáo, tỉ mỉ và cẩn trọng. Sau khi hoàn thành việc tắm tượng, dùng quạt tay quạt khô thân tượng, xức nước hoa cho thơm rồi tiến hành mặc xiêm y, đeo trang sức và đội mão mới. Thực hiện quy trình này ở tượng Mẫu trước sau đó tiến hành các bước tương tự cho hai bên Cô và Cậu. Quá trình này diễn ra trong khoảng 1 tiếng rưỡi với không khí vô cùng thành kính và trang nghiêm.
Ban Nghi lễ đang thực hiện nghi thức cúng Tạ
Sau lễ thay y, Ban nghi lễ Tháp Bà và đại diện Ban quản lý Tháp Bà Ponagar sẽ thực hiện lễ cúng chay để tạ ơn Mẫu cho buổi lễ thay y được diễn ra suôn sẻ và thành công.
Tin, bài và Ảnh: Công Huyền Tôn Nữ Ý Uyên